Soru
Yazınızda Muhteşem Yüzyıl’daki mantık hatalarından dem vururken, kemanın 17. yüzyıda icad edildiği gibi temelsiz ve atmasyon bir bilgi geçmişsiniz. Genel kültürünüzü arttırmak adına müdehale gereği duydum; bildiğiniz ifadesiyle keman sandığınız gibi 17. değil ,1500’lü yılların ilk yarısında icad edilmiştir. Bir de Araştırmacı Tarihçi titrini almışsınız ama anlaşılan daha arştırmanız gereken çok şey var. Bari böyle ciddi ifadeler içeren bir yazı kaleme almadan önce 10dk. internette araştırma yapın. Bilgi çağındayız malum.
Ozan Orhon

Cevap
Araştırmam gereken epey şey olduğunu bilmesem zaten bu işe soyunmazdım. Nitekim etrafta araştırması gereken pek bir şey olmadığına inanıp internetten 10 dakikada malumat tırtıklayan uyanıkların ne kadar bol olduğunu gördükçe iyi ki o titri almışım diye düşündüm. Gerçi onu ben almadım, birileri verdi ama araştırmayan yazarlara ve konuşurlara göre bir farkımın olması da önemli görünüyor bana.
İsterseniz size iki kitap tavsiye edeyim. David Boyden’in “History of Violin” adlı kitabı bize modern kemanın 18. yüzyıldan önce ortaya çıkmadığını, hele hele 17. yüzyıla kadar kemanın hakir görülen aşağı statüde bir telli çalgı olduğunu yazdığını, bu arada Paris’in sanat kalitesini düşürüyor ve gürültü yapıyor diye 1628’de keman çalmanın yasaklandığını herhalde o 10 dakikanıza bir o kadar daha ekleyip okuma zahmetine katlanırsınız. İsterseniz sayfa numaralarını da vermem mümkün. Bu arada eğer isterseniz Alberto Bahchmann’ın efsanevi kitabı “An Encyclopaedia of the Violin”inin giriş kısmını okumanızı da acizane tavsiye ederim. Kemanın başlangıcının tarihin sisleri içinde nasıl kaybolduğunu pek güzel aktarır üstad, 1925 yılında yazdığı hala aşılamamış kitabında.
Ha, bu arada Pargalı’nın çaldığı söylenen enstrüman keman değil, kemençeydi. Ben demiyorum, Latifî adlı yazarımız diyor. Eh kemençe çalan birine Çin malı modern kemanla Vivaldi çaldırmak da tam bize mahsus bir Şark ucuzluğu değil mi?